Veelgestelde vragen over Eigen Warmte Balk

Een warmtenet is heel simpel gezegd een centrale verwarming voor – in ons geval – een groot deel van ons dorp. In plaats van dat elk huis een eigen cv-ketel of warmtepomp heeft, is er één grote warmtebron die warm water levert. In Balk gaat het om de warmte die we uit de Luts halen (aquathermie) en de restwarmte van AVK Plastics. Deze animatie vertelt je er meer over.

Bekijk ook deze uitleg over hoe het warmtenet in Balk werkt.

Met een aansluiting op het warmtenet kan je woning op eenvoudige wijze aardgasvrij worden. Het warmtenet levert warmte op 70 graden. Daarmee krijg je je huis aangenaam warm, ook bij mindere isolatie. Eigen Warmte Balk streeft ernaar dat je zonder kosten kunt aansluiten. Daarnaast gaan we voor warmtetarieven die 10% lager liggen dan de prijzen voor aardgas. Door aardgasvrij te worden, draag je natuurlijk ook bij aan een beter klimaat. Kortom, het levert je veel op. Onafhankelijk energieadviseur Aant Kingma legt je in onderstaande video uit waarom het een goed idee is om aan te sluiten op het warmtenet.

Je kunt in dit overzicht zien of jouw adres in het warmtenetgebied valt. Hieronder zie je ook de kaart (niet definitief) waarop het warmtegebied is aangegeven.

Hieronder leggen we uit wat er bij je thuis verandert. Kom ook gerust eens langs op het informatiepunt. Dan laten we je een voorbeeld van de afleverset zien.

Dat kunnen we helaas nu nog niet vertellen. Wat wel kunnen zeggen is dat we ernaar streven dat je geen aansluitkosten hoeft te betalen. Als je een koopwoning hebt, regelen we een subsidie die alle kosten vergoedt. Woon je in een huurwoning? Dan betaalt Dynhus de aansluitkosten. De kosten van de warmte die je gebruikt, willen we 10% lager hebben dan de prijzen voor aardgas. Ook willen we in de toekomst een stabiele prijs realiseren. Daarvoor onderzoeken we op dit moment hoe we zelf energie kunnen opwekken. Belangrijk is ook om te weten dat we met Eigen Warmte Balk geen winstoogmerk hebben. Ook houden we het toekomstige warmtebedrijf zelf in handen. We houden dus met elkaar de regie op onze lokale warmte.

Omdat we bij het warmtenet uitgaan van 70 graden is dat voor de meeste woningen niet nodig. Binnen het project proberen we uit te zoeken welke woningen eventueel meer isolatie nodig hebben. Een goede test die jezelf kunt doen is je cv al op 55 graden zetten. Als je je huis dan behaaglijk warm kunt houden, is je woning zeker geschikt voor het warmtenet. Wordt het met 55 graden niet warm genoeg, verhoog dan de temperatuur van je cv stapsgewijs met vijf graden. Alleen als je cv hoger dan 70 graden moet staan om het warm te krijgen, is er waarschijnlijk extra isolatie nodig. Onafhankelijk energieadviseur Aant Kingma vertelt je er in deze video meer over.

Het project is nog in ontwikkeling. Minimaal 60% van de huishoudens moet zich dit jaar vrijblijvend aanmelden. Als dat lukt krijgt Eigen Warmte Balk een subsidie om de plannen verder uit te werken. In 2026 krijg je een definitief voorstel. Daarna starten we stap voor stap met de aanleg. We hopen dat het warmtenet er in 2030 is. Maar dit hangt van veel factoren af. Projectleider Goffe Venema vertelt je meer over de huidige stand van zaken per april 2025.

Dat is heel fijn om te horen. Want hoe meer mensen laten weten interesse te hebben, hoe beter dit is voor de verdere ontwikkeling van het warmtenet. Op deze manier kunnen we ook met een zo aantrekkelijk mogelijk aanbod komen. Je kunt je interesse melden via ons interesseformulier. Je interesse is absoluut vrijblijvend. Je beslist pas op een later moment, als we heel transparant antwoord kunnen geven op al je vragen, dus ook over de kosten.

Het Wetterskip Fryslân doet onderzoek naar de effecten van aquathermie. Dat is belangrijk, zeker omdat in de Friese energiestrategie van 2019 staat dat in de toekomst 50 procent van de warmte in Friesland op deze manier wordt gewonnen. Wageningen University & Research heeft al onderzoek gedaan naar het halen van warmte uit stadsgrachten. Daaruit blijkt dat het de waterkwaliteit zelfs verbetert. Door afkoeling van het water is er minder algengroei. Het pompen levert meer doorstroming op. In Wageningen ging het wel om een klein gebied. De Luts in Balk is groter.

Ja, eigen Warmte Balk richt zich alleen op het aardgasvrij maken van de woningen en overige gebouwen in Balk. Wel ondersteunen we natuurlijk graag initiatieven in andere dorpen met de kennis die wij opdoen. Ook zelf maken we dankbaar gebruik van de kennis van anderen. Zo hebben wij onder meer contact met projecten in Heeg, Terherne en Garyp.

Dat we de restwarmte van AVK Plastics kunnen benutten is heel waardevol voor het warmtenet. Zowel uit oogpunt van duurzaamheid als beperking van de kosten. Mocht de restwarmte van AVK onverhoopt om de een of andere reden (tijdelijk) wegvallen, dan houden we hier rekening mee via het back-upsysteem van het warmtenet. Hieronder geeft Arno Kanters, directeur AVK Plastics, antwoord op de vraag of AVK Plastics restwarmte kan blijven leveren. Bekijk ook de andere video’s waarin je meer te weten komt over de bijdrage van AVK Plastics.

Omdat we bij het warmtenet uitgaan van een warmte-aanlevering van 70 graden, zijn nieuwe radiatoren of vloerverwarming niet nodig. Wel moet je huis nu op 70 graden lekker warm worden. Doe hiervoor de test en zet je cv op 70 graden. Je leest hier meer over op deze pagina.

Dat kan zeker. Test of je woning nu al behaaglijk warm kan worden als je je cv-temperatuur op 70 graden zet. Als dat het geval is, kun je sowieso aansluiten. Anders moet je misschien kijken naar extra isolatie of bijverwarming. We komen trouwens graag meer te weten over de huidige situatie van panden rond de Luts. Mail ons op info@eigenwarmtebalk.frl.

Eigen Warmte Balk streeft naar een aardgasvrij en CO₂-neutraal Balk in 2030. Dat doen we voor het klimaat, maar zeker ook om de energierekening betaalbaar te houden. We willen een warmtenet realiseren waarmee we warmte kunnen aanbieden met tarieven die 10% lager liggen dat de prijzen voor aardgas. Ook streven we ernaar dat je dankzij een subsidie zonder extra kosten kunt aansluiten. Balksters die niet op het warmtenet kunnen aansluiten, kunnen we adviseren bij het aardgasvrij worden via een eigen warmtepomp.

Het project is zeker voor heel het dorp. Alleen uit onderzoek is gebleken dat het warmtenet niet in heel Balk kan worden aangelegd. Dit komt doordat het warmtenet te duur wordt als we het in heel het dorp zouden aanleggen. Zeker aan de randen van Balk waar de woningen verder uit elkaar staan, wordt het benodigde leidingwerk te duur. Bovendien kunnen deze huizen makkelijker overstappen op een warmtepomp omdat deze al beter zijn geïsoleerd. Woon je buiten het warmtenetgebied en wil je aardgasvrij worden? We denken graag met je mee, ook over de subsidiemogelijkheden die er zijn. Projectleider Goffe Venema gaat daar in onderstaande video nog wat verder op in.

Als jouw huurwoning in het warmtenetgebied staat, kun je straks aansluiten op het warmtenet. Je wordt hierover verder geïnformeerd door Dynhus. Op de website van Dynhus vind je meer informatie. Voor ons project is het belangrijk om te weten of jij als huurder ook geïnteresseerd bent. Als dat zo is, geef dat dan aan ons door via dit formulier. Je interesse is vrijblijvend. Hoe meer mensen interesse hebben, hoe beter dit is voor de verdere realisatie van het warmtenet. Dynhus houdt je verder op de hoogte.

Er zijn meerdere voordelen. We kunnen zo de prijzen voor het verwarmen van onze woningen zo betaalbaar mogelijk houden. We worden onafhankelijk van aardgas en we dragen bij aan een beter klimaat. Bovendien houden we de regie op onze eigen lokale warmte. We werken zonder winstoogmerk en streven stabiele prijzen lager dan de tarieven voor aardgas na.

We willen eind 2025 graag weten wat het draagvlak in Balk is voor het warmtenet. En dan gaat het om zowel particulieren als huurders. Als er eind 2025 voldoende draagvlak is, dan kunnen we verder met het uitwerken van de plannen. Een definitief aanbod en akkoord volgt later.

Let op: als Dynhus in de toekomst plannen heeft voor jouw woning, dan kan dit betekenen dat je woning niet (meer) aangesloten kan worden op het warmtenet. Dynhus laat je dit dan uiteraard weten.

Als jouw woning niet op het warmtenet kan, dan kun je aardgasvrij worden met een eigen warmtepomp. Wil je hier meer over weten? Plan dan gerust een gesprek met ons in via info@eigenwarmtebalk.frl. We vertellen je er graag meer over, onder meer over de subsidiemogelijkheden die er zijn. Ook kunnen we je wellicht in contact brengen met andere Balksters die hier al ervaring mee hebben.

Isoleren is altijd goed. Met een warmtepomp verwarm je met een lagere temperatuur. Daardoor is isoleren extra belangrijk. Bij onze tips vind je meer informatie over het isoleren van je woning. We verwijzen door naar andere organisaties die zijn gespecialiseerd in isoleren. Een goede test die jezelf kunt doen is je cv-ketel al op 50 graden zetten. Als je je huis daarmee in de winterperiode lekker warm kunt houden, is je huis geschikt voor een warmtepomp.

Hoe een warmtepomp werkt, leggen we hieronder uit.

Dat kan per situatie verschillen en is ook afhankelijk van je eigen wensen. Projectleider Jacob Miedema van Garyp gaf in zijn presentatie tijdens de startbijeenkomst drie voorbeelden uit de praktijk van woningen in Garyp die na 1990 zijn gebouwd. Daaruit bleek dat investeringen nodig zijn in HR++-glas beneden, de warmtepomp en zonnepanelen. Als we rekening houden met subsidies en btw-teruggave dan varieerde de investeringen tussen de 24.000 en 33.000 euro. Door de besparing op aardgaskosten bedroeg de terugverdientijd 4,5 tot 6,5 jaar (tarieven eind oktober 2022).

Een warmtepomp stelt extra eisen aan het verwarmingssysteem (en de isolatie), omdat de warmte vanuit zo’n pomp op lagere temperaturen (ongeveer 50 graden) wordt aangeboden. Je verwarmingssysteem moet hiervoor geschikt zijn. Ervaring uit Garyp laat zien dat het niet altijd nodig is om je radiatoren te vervangen. Dit moet per situatie  worden bekeken. Doe alvast zelf de test en zet je cv op 50 graden. Je leest hier meer over op deze pagina.

We willen toe naar een eigen coöperatief warmtebedrijf. Het wordt dus een warmtebedrijf voor én door alle inwoners van Balk. We worden met elkaar eigenaar.

Het is de bedoeling dat we als coöperatief warmtebedrijf het beheer en onderhoud door professionals laten uitvoeren. Specialistische werkzaamheden worden uitbesteed. We doen dat allemaal zo lokaal mogelijk.

We gaan bij alles wat we aanbieden of moeten gebruiken, kijken wat we in het dorp kunnen regelen. Soms zullen er zaken zijn die moeten worden uitbesteed. De verantwoordelijkheid komt te liggen bij het bestuur, dat wordt gevormd als het eenmaal zover is.

Het is de bedoeling dat we er in Balk allemaal op vooruitgaan. Al is dat natuurlijk wel afhankelijk van hoe je energiecontract er nu uitziet. We houden onze energierekening betaalbaar, worden onafhankelijk van gas en zorgen met elkaar voor een beter klimaat. Dat is onze gezamenlijke winst. Het is niet de bedoeling dat een of meerdere partijen winst gaan maken op dit warmteproject. Alle betrokken bedrijven en specialisten worden gewoon betaald. Het coöperatief warmtebedrijf waar we naar streven, gaat ook geen winst maken. Alleen voldoende financiële buffers zijn belangrijk. Daarmee kunnen we herinvesteringen doen, onderhoud plegen en onvoorziene kosten betalen.

Dat is nog niet te zeggen. Het haalbaarheidsonderzoek geeft aan dat verwarmen zonder aardgas leidt tot gemiddeld lagere maandlasten. Hoe groot dat voordeel is, wordt nog in kaart gebracht en is natuurlijk per situatie anders. We streven naar warmtetarieven die 10% lager zijn dan de prijzen van aardgas.

Dat is nu nog niet aan te geven. Maar we willen ervoor zorgen dat jouw aansluiting op het warmtenet kan worden betaald uit een subsidie die je krijgt. Voor huurders neemt Dynhus deze kosten voor rekening. Zodra we hier meer over kunnen vertellen, doen we dat. Voor nu is het belangrijk dat je al wel aangeeft dat je interesse hebt (ook als huurder!). Want hoe meer interesse er is, hoe beter dit is voor de verdere ontwikkeling, ook financieel gezien.

Dit project is door en voor Balksters. Het gaat ons om een duurzame toekomst waarin we de kosten voor warmte zo betaalbaar mogelijk houden. We moeten van het aardgas af. We hebben voldoende financiële middelen nodig om al deze stappen te zetten, maar we hoeven er niet aan te verdienen.

We hebben geen aandeelhouders. Je wordt straks lid van EWB. Via de Energie Coöperatie Gaasterland heb je als lid inspraak. Het meerderheidsaandeel blijft bij de coöperatie.

IF Technology heeft een haalbaarheidsonderzoek gedaan. Daarbij zijn alle alternatieven voor duurzame warmte bekeken. Gebleken is dat een deel van Balk aansluiten op een warmtenet de meest haalbare en betaalbare oplossing is.

Bij een hybridepomp maak je nog steeds gebruik van aardgas. Het streven van Eigen Warmte Balk is om in 2030 geheel aardgasvrij en CO₂-neutraal te wonen en te werken. We zijn ons bewust dat de aanschaf van een hybridepomp goedkoper is dan een warmtepomp. Daardoor kan het natuurlijk een overweging zijn om als tussenstap voor een hybride warmtepomp te kiezen. Je blijft dan alleen wel deels afhankelijk van aardgas.

Er zijn verschillende manieren waarop je jouw huis kunt verduurzamen. Hiervoor verwijzen we je graag naar een aantal websites waar je meer informatie kunt vinden:

Meer informatie over het verduurzamen van monumentale panden vind je via onderstaande links:

• Monumentenwacht Fryslân: 
  https://monumentenwachtfryslan.nl/products/energie-inspectie/
  https://monumentenwachtfryslan.nl/onderhoudswijzer/duurzaamheidstips/

• Zelfscan duurzaam monument:
  https://www.monumenten.nl/monumenten-verduurzamen/zelfscan-duurzaam-monument
  https://zelfscan.duurzaam-monument.nl/

• De groene menukaart:
  https://www.degroenemenukaart.nl/nl

• Toolkit duurzaam erfgoed:
  https://www.toolkitduurzaamerfgoed.nl/

Hoeveel je moet investeren, is afhankelijk van je eigen situatie. Tûk Wenjen biedt hiervoor een scan aan: het gasloos en energieneutraal adviesgesprek. De scan kost 995,00 euro, inclusief btw. Daarvan krijg je via de gemeente 265,00 euro aan subsidie terug. De terugverdientijden variëren ook per situatie. Voorbeelden uit Garyp laten zien dat voor woningen gebouwd na 1990 de terugverdientijd bij installatie van individuele warmtepompen varieert van 4,5 tot 6,5 jaar (gebaseerd op tarieven eind oktober 2022). Makelaarsorganisatie NVM meldde overigens eind oktober 2022 dat duurzame woningen beter verkopen.

Je woning beter isoleren is altijd verstandig. Dat bespaart uiteindelijk kosten. Ook kun je kijken naar mogelijkheden om je eigen energie op te wekken en op te slaan.

• Om aardgasvrij te worden, moet uiteindelijk die nieuwe ketel de deur weer uit. We snappen dat dat vreemd voelt, je hebt tenslotte net een investering gedaan. Voor het warmtenet geldt dat de huidige planning laat zien dat aanleg tussen 2026 en 2028 plaatsvindt. Tot die tijd kun je dus van je nieuwe ketel blijven gebruikmaken. Als de warmteprijzen van het warmtenet straks bekend worden, weet je hoeveel je per maand uitspaart door op het warmtenet over te stappen.
• Woon je in het gebied waar individuele oplossingen nodig zijn om van het aardgas af te komen? Dan is het verstandig om goed te kijken wat je terugverdientijd is als je nu overstapt naar een individuele all-electric warmtepomp. Dat hangt natuurlijk ook af van je huidig energiecontract.

• Als je niet in het warmtenetgebied woont, kun je kijken of het mogelijk is om over te stappen op een volledig gasloze (all-electric) warmtepomp of een hybride warmtepomp die later all-electric kan worden gemaakt.
• Woon je wel in het gebied van het warmtenet? Bij de aanbesteding gaan we straks opnemen dat er wordt gezorgd dat er nieuwe cv-ketels beschikbaar komen die tijdelijk als vervanging kunnen worden ingezet. Een andere optie is een ketel huren of leasen.

Hiervoor kun je terecht bij Tûk Wenjen. Zij bieden verschillende soorten scans aan. De gemeente geeft 265 euro subsidie.

Die zijn er gedeeltelijk. De combinatie zoals we die in Balk hebben is vrij uniek. Wij hebben een combinatie van een warmtenet met aquathermie en individuele oplossingen. Wel zijn er andere lokale initiatieven die zich richten op een warmtenet (bijvoorbeeld Heeg, Terherne, Muiderberg, Terheijden) of individuele oplossingen (bijvoorbeeld Garyp). Van deze initiatieven proberen we ook te leren.

De gemeente en de provincie staan positief tegenover ons project. Dat geldt overigens ook voor het Wetterskip Fryslân. De provincie heeft uitgesproken dé aquathermieprovincie van Nederland te willen worden. Daar past ons project uitstekend bij. Door de gemeente zijn we in de gemeentelijke Warmtevisie aangewezen als een van de vier startdorpen. De samenwerking met de gemeente is heel goed. Vanuit de gemeente hebben we ook drie jaar lang subsidie ontvangen om ons project uit te voeren. Met het Wetterskip Fryslân hebben we goed overleg over de manier waarop we verantwoord warmte uit de Luts kunnen halen.

Daar willen we wel mee aan de slag. We bekijken op dit moment of we ons project kunnen uitbreiden met onderzoek naar hoe we door wind, zon en opslag de elektriciteitsbehoefte van het warmtenet kunnen dekken.

Dan noteren we je naam als mogelijk geïnteresseerde in een aansluiting op het warmtenet. Dit helpt het project vooruit. Pas als er een definitief voorstel ligt, vragen we je om akkoord te gaan.